سوره مبارکه ی ذاریات :

بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَٱلذَّٰرِيَـٰتِ ذَرْوًا (۱)

سوگند به بادهایی که (ابرها را) به حرکت درمی‌آورند،

By those that winnow with a winnowing

فَٱلْحَـٰمِلَـٰتِ وِقْرًا (۲)

سوگند به آن ابرها که بار سنگینی (از باران را) با خود حمل می‌کنند،

And those that bear the burden (of the rain)

فَٱلْجَـٰرِيَـٰتِ يُسْرًا (۳)

و سوگند به کشتیهایی که به آسانی به حرکت درمی‌آیند،

And those that glide with ease (upon the sea)

فَٱلْمُقَسِّمَـٰتِ أَمْرًا (۴)

و سوگند به فرشتگانی که کارها را تقسیم می‌کنند،

And those who distribute (blessings) by command,

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ (۵)

(آری سوگند به همه اینها) که آنچه به شما وعده شده قطعاً راست است؛

Lo! that wherewith ye are threatened is indeed true,

وَإِنَّ ٱلدِّينَ لَوَٰقِعٌ (۶)

و بی‌شکّ (رستاخیز) و جزای اعمال واقع‌شدنی است!

And lo! the judgment will indeed befall.

وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلْحُبُكِ (۷)

قسم به آسمان که دارای چین و شکنهای زیباست،

By the heaven full of paths,

إِنَّكُمْ لَفِى قَوْلٍ مُّخْتَلِفٍ (۸)

که شما (درباره قیامت) در گفتاری مختلف و گوناگونید!

Lo! ye, forsooth, are of various opinion (concerning the truth).

يُؤْفَكُ عَنْهُ مَنْ أُفِكَ (۹)

(تنها) کسی از ایمان به آن منحرف می‌شود که از قبول حقّ سرباز می‌زند!

He is made to turn away from it who is (himself) averse.

قُتِلَ ٱلْخَرَّٰصُونَ (۱۰)

کشته باد دروغگویان (و مرگ بر آنها)!

Accursed be the conjecturers

ٱلَّذِينَ هُمْ فِى غَمْرَةٍ سَاهُونَ (۱۱)

همانها که در جهل و غفلت فرو رفته‌اند،

Who are careless in an abyss!

يَسْـَٔلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ ٱلدِّينِ (۱۲)

و پیوسته سؤال می‌کنند: «روز جزا چه موقع است؟!»

They ask: When is the Day of Judgment?

يَوْمَ هُمْ عَلَى ٱلنَّارِ يُفْتَنُونَ (۱۳)

(آری) همان روزی است که آنها را بر آتش می‌سوزانند!

(It is) the day when they will be tormented at the Fire,

ذُوقُوا۟ فِتْنَتَكُمْ هَـٰذَا ٱلَّذِى كُنتُم بِهِۦ تَسْتَعْجِلُونَ (۱۴)

(و گفته می‌شود:) بچشید عذاب خود را، این همان چیزی است که برای آن شتاب داشتید!

(And it will be said unto them): Taste your torment (which ye inflicted). This is what ye sought to hasten.

إِنَّ ٱلْمُتَّقِينَ فِى جَنَّـٰتٍ وَعُيُونٍ (۱۵)

به یقین، پرهیزگاران در باغهای بهشت و در میان چشمه‌ها قرار دارند،

Lo! those who keep from evil will dwell amid gardens and watersprings,

ءَاخِذِينَ مَآ ءَاتَىٰهُمْ رَبُّهُمْ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَبْلَ ذَٰلِكَ مُحْسِنِينَ (۱۶)

و آنچه پروردگارشان به آنها بخشیده دریافت می‌دارند، زیرا پیش از آن (در سرای دنیا) از نیکوکاران بودند!

Taking that which their Lord giveth them; for lo! aforetime they were doers of good;

كَانُوا۟ قَلِيلًا مِّنَ ٱلَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ (۱۷)

آنها کمی از شب را می‌خوابیدند،

They used to sleep but little of the night,

وَبِٱلْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ (۱۸)

و در سحرگاهان استغفار می‌کردند،

And ere the dawning of each day would seek forgiveness,

وَفِىٓ أَمْوَٰلِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّآئِلِ وَٱلْمَحْرُومِ (۱۹)

و در اموال آنها حقّی برای سائل و محروم بود!

And in their wealth the beggar and the outcast had due share.

وَفِى ٱلْأَرْضِ ءَايَـٰتٌ لِّلْمُوقِنِينَ (۲۰)

و در زمین آیاتی برای جویندگان یقین است،

And in the earth are portents for those whose faith is sure.

وَفِىٓ أَنفُسِكُمْ ۚ أَفَلَا تُبْصِرُونَ (۲۱)

و در وجود خود شما (نیز آیاتی است)؛ آیا نمی‌بینید؟!

And (also) in yourselves. Can ye then not see?

وَفِى ٱلسَّمَآءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ (۲۲)

و روزی شما در آسمان است و آنچه به شما وعده داده می‌شود!

And in the heaven is your providence and that which ye are promised;

فَوَرَبِّ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ إِنَّهُۥ لَحَقٌّ مِّثْلَ مَآ أَنَّكُمْ تَنطِقُونَ (۲۳)

سوگند به پروردگار آسمان و زمین که این مطلب حقّ است همان گونه که شما سخن می‌گویید!

And by the Lord of the heavens and the earth, it is the truth, even as (it is true) that ye speak.

هَلْ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَٰهِيمَ ٱلْمُكْرَمِينَ (۲۴)

آیا خبر مهمانهای بزرگوار ابراهیم به تو رسیده است؟

Hath the story of Abraham's honoured guests reached thee (O Muhammad)?

إِذْ دَخَلُوا۟ عَلَيْهِ فَقَالُوا۟ سَلَـٰمًا ۖ قَالَ سَلَـٰمٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ (۲۵)

در آن زمان که بر او وارد شدند و گفتند: «سلام بر تو!» او گفت: «سلام بر شما که جمعیّتی ناشناخته‌اید!»

When they came in unto him and said: Peace! he answered, Peace! (and thought): Folk unknown (to me).

فَرَاغَ إِلَىٰٓ أَهْلِهِۦ فَجَآءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ (۲۶)

سپس پنهانی به سوی خانواده خود رفت و گوساله فربه (و بریان شده‌ای را برای آنها) آورد،

Then he went apart unto his housefolk so that they brought a fatted calf;

فَقَرَّبَهُۥٓ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ (۲۷)

و نزدیک آنها گذارد، (ولی با تعجّب دید دست بسوی غذا نمی‌برند) گفت: «آیا شما غذا نمی‌خورید؟!»

And he set it before them, saying: Will ye not eat?

فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً ۖ قَالُوا۟ لَا تَخَفْ ۖ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَـٰمٍ عَلِيمٍ (۲۸)

و از آنها احساس وحشت کرد، گفتند: «نترس (ما رسولان و فرشتگان پروردگار توایم)!» و او را بشارت به تولّد پسری دانا دادند.

Then he conceived a fear of them. They said: Fear not! and gave him tidings of (the birth of) a wise son.

فَأَقْبَلَتِ ٱمْرَأَتُهُۥ فِى صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ (۲۹)

در این هنگام همسرش جلو آمد در حالی که (از خوشحالی و تعجّب) فریاد می‌کشید به صورت خود زد و گفت: «(آیا پسری خواهم آورد در حالی که) پیرزنی نازا هستم؟!»

Then his wife came forward, making moan, and smote her face, and cried: A barren old woman!

قَالُوا۟ كَذَٰلِكِ قَالَ رَبُّكِ ۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْحَكِيمُ ٱلْعَلِيمُ (۳۰)

گفتند: «پروردگارت چنین گفته است، و او حکیم و داناست!»

They said: Even so saith thy Lord. Lo! He is the Wise, the Knower.

قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا ٱلْمُرْسَلُونَ (۳۱)

(ابراهیم) گفت: «مأموریت شما چیست ای فرستادگان (خدا)؟»

(Abraham) said: And (afterward) what is your errand, O ye sent (from Allah)?

قَالُوٓا۟ إِنَّآ أُرْسِلْنَآ إِلَىٰ قَوْمٍ مُّجْرِمِينَ (۳۲)

گفتند: «ما به سوی قوم مجرمی فرستاده شده‌ایم...

They said: Lo! we are sent unto a guilty folk,

لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن طِينٍ (۳۳)

تا بارانی از «سنگ - گِل» بر آنها بفرستیم؛

That we may send upon them stones of clay,

مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ (۳۴)

سنگهایی که از ناحیه پروردگارت برای اسرافکاران نشان گذاشته شده است!»

Marked by thy Lord for (the destruction of) the wanton.

فَأَخْرَجْنَا مَن كَانَ فِيهَا مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ (۳۵)

ما مؤمنانی را که در آن شهرها (ی قوم لوط) زندگی می‌کردند (قبل از نزول عذاب) خارج کردیم،

Then we brought forth such believers as were there.

فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍ مِّنَ ٱلْمُسْلِمِينَ (۳۶)

ولی جز یک خانواده باایمان در تمام آنها نیافتیم!

But We found there but one house of those surrendered (to Allah).

وَتَرَكْنَا فِيهَآ ءَايَةً لِّلَّذِينَ يَخَافُونَ ٱلْعَذَابَ ٱلْأَلِيمَ (۳۷)

و در آن (شهرهای بلا دیده) نشانه‌ای روشن برای کسانی که از عذاب دردناک می‌ترسند به جای گذاردیم.

And We left behind therein a portent for those who fear a painful doom.

وَفِى مُوسَىٰٓ إِذْ أَرْسَلْنَـٰهُ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ بِسُلْطَـٰنٍ مُّبِينٍ (۳۸)

و در (زندگی) موسی نیز (نشانه و درس عبرتی بود) هنگامی که او را با دلیلی آشکار به سوی فرعون فرستادیم؛

And in Moses (too, there is a portent) when We sent him unto Pharaoh with clear warrant,

فَتَوَلَّىٰ بِرُكْنِهِۦ وَقَالَ سَـٰحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ (۳۹)

امّا او با تمام وجودش از وی روی برتافت و گفت: «این مرد یا ساحر است یا دیوانه!»

But he withdrew (confiding) in his might, and said: A wizard or a madman.

فَأَخَذْنَـٰهُ وَجُنُودَهُۥ فَنَبَذْنَـٰهُمْ فِى ٱلْيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٌ (۴۰)

از این رو ما او و لشکریانش را گرفتیم و به دریا افکندیم در حالی که در خور سرزنش بود!

So We seized him and his hosts and flung them in the sea, for he was reprobate.

وَفِى عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ ٱلرِّيحَ ٱلْعَقِيمَ (۴۱)

و (همچنین) در سرگذشت «عاد» (آیتی است) در آن هنگام که تندبادی بی‌باران بر آنها فرستادیم،

And in (the tribe of) A'ad (there is a portent) when we sent the fatal wind against them.

مَا تَذَرُ مِن شَىْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلَّا جَعَلَتْهُ كَٱلرَّمِيمِ (۴۲)

که بر هیچ چیز نمی‌گذشت مگر اینکه آن را همچون استخوانهای پوسیده می‌ساخت.

It spared naught that it reached, but made it (all) as dust.

وَفِى ثَمُودَ إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا۟ حَتَّىٰ حِينٍ (۴۳)

و نیز در سرگذشت قوم «ثمود» عبرتی است در آن هنگام که به آنان گفته شد: «مدّتی کوتاه بهره‌مند باشید (و سپس منتظر عذاب)!»

And in (the tribe of) Thamud (there is a portent) when it was told them: Take your ease awhile.

فَعَتَوْا۟ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ ٱلصَّـٰعِقَةُ وَهُمْ يَنظُرُونَ (۴۴)

آنها از فرمان پروردگارشان سرباز زدند، و صاعقه آنان را فراگرفت در حالی که (خیره خیره) نگاه می‌کردند (بی‌آنکه قدرت دفاع داشته باشند)!

But they rebelled against their Lord's decree, and so the thunderbolt overtook them even while they gazed;

فَمَا ٱسْتَطَـٰعُوا۟ مِن قِيَامٍ وَمَا كَانُوا۟ مُنتَصِرِينَ (۴۵)

چنان بر زمین افتادند که توان برخاستن نداشتند و نتوانستند از کسی یاری طلبند!

And they were unable to rise up, nor could they help themselves.

وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَوْمًا فَـٰسِقِينَ (۴۶)

همچنین قوم نوح را پیش از آنها هلاک کردیم، چرا که قوم فاسقی بودند!

And the folk of Noah aforetime. Lo! they were licentious folk.

وَٱلسَّمَآءَ بَنَيْنَـٰهَا بِأَيْي۟دٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ (۴۷)

و ما آسمان را با قدرت بنا کردیم، و همواره آن را وسعت می‌بخشیم!

We have built the heaven with might, and We it is Who make the vast extent (thereof).

وَٱلْأَرْضَ فَرَشْنَـٰهَا فَنِعْمَ ٱلْمَـٰهِدُونَ (۴۸)

و زمین را گستردیم، و چه خوب گستراننده‌ای هستیم!

And the earth have We laid out, how gracious is the Spreader (thereof)!

وَمِن كُلِّ شَىْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (۴۹)

و از هر چیز دو جفت آفریدیم، شاید متذکّر شوید!

And all things We have created by pairs, that haply ye may reflect.

فَفِرُّوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ ۖ إِنِّى لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ مُّبِينٌ (۵۰)

پس به سوی خدا بگریزید، که من از سوی او برای شما بیم‌دهنده‌ای آشکارم!

Therefor flee unto Allah; lo! I am a plain warner unto you from him.

وَلَا تَجْعَلُوا۟ مَعَ ٱللَّهِ إِلَـٰهًا ءَاخَرَ ۖ إِنِّى لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ مُّبِينٌ (۵۱)

و با خدا معبود دیگری قرار ندهید، که من برای شما از سوی او بیم‌دهنده‌ای آشکارم!

And set not any other god along with Allah; lo! I am a plain warner unto you from Him.

كَذَٰلِكَ مَآ أَتَى ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا قَالُوا۟ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ (۵۲)

این گونه است که هیچ پیامبری قبل از اینها بسوی قومی فرستاده نشد مگر اینکه گفتند: «او ساحر است یا دیوانه!»

Even so there came no messenger unto those before them but they said: A wizard or a madman!

أَتَوَاصَوْا۟ بِهِۦ ۚ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ (۵۳)

آیا یکدیگر را به آن سفارش می‌کردند (که همه چنین تهمتی بزنند)؟! نه، بلکه آنها قومی طغیانگرند.

Have they handed down (the saying) as an heirloom one unto another? Nay, but they are froward folk.

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَمَآ أَنتَ بِمَلُومٍ (۵۴)

حال که چنین است از آنها روی بگردان که هرگز در خور ملامت نخواهی بود؛

So withdraw from them (O Muhammad), for thou art in no wise blameworthy,

وَذَكِّرْ فَإِنَّ ٱلذِّكْرَىٰ تَنفَعُ ٱلْمُؤْمِنِينَ (۵۵)

و پیوسته تذکّر ده، زیرا تذکّر مؤمنان را سود می‌بخشد.

And warn, for warning profiteth believers.

وَمَا خَلَقْتُ ٱلْجِنَّ وَٱلْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ (۵۶)

من جنّ و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)!

I created the jinn and humankind only that they might worship Me.

مَآ أُرِيدُ مِنْهُم مِّن رِّزْقٍ وَمَآ أُرِيدُ أَن يُطْعِمُونِ (۵۷)

هرگز از آنها روزی نمی‌خواهم، و نمی‌خواهم مرا اطعام کنند!

I seek no livelihood from them, nor do I ask that they should feed Me.

إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلرَّزَّاقُ ذُو ٱلْقُوَّةِ ٱلْمَتِينُ (۵۸)

خداوند روزی‌دهنده و صاحب قوّت و قدرت است!

Lo! Allah! He it is that giveth livelihood, the Lord of unbreakable might.

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ ذَنُوبًا مِّثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَـٰبِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ (۵۹)

و برای کسانی که ستم کردند، سهم بزرگی از عذاب است همانند سهم یارانشان (از اقوام ستمگر پیشین)؛ بنابر این عجله نکنند!

And lo! for those who (now) do wrong there is an evil day like unto the evil day (which came for) their likes (of old); so let them not ask Me to hasten on (that day).

فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن يَوْمِهِمُ ٱلَّذِى يُوعَدُونَ (۶۰)

پس وای بر کسانی که کافر شدند از روزی که به آنها وعده داده می‌شود!

And woe unto those who disbelieve, from (that) their day which they are promised.